Bitcoin، پول دیجیتال پذیرفته شده در اقتصادهای شکست خورده

بیت کوین (Bitcoin)، نوعی پول دیجیتال ، که از سال ۲۰۰۹ با ارزش چند صدم دلار اعلام وجود کرد، به جایگزینی برای ارزهای ضعیف در آفریقا تبدیل شده است. با لجیتو همراه باشید.

حدود یک سوم از افرادی که برای دریافت بیت‌کوین، پول دیجیتال، در مقابل صرافی‌ لامیسون (La Maison) صف می‌بندند در خصوص ارزش این ارز رمزنگاری شده شک و تردیدی ندارند. این افراد پول دیجیتال خریداری شده را به کشور خود در آفریقا می‌فرستند. مانوئل والنته (Manuel Valente)، یکی از بنیانگذاران La Maison، در این خصوص می‌گوید:

در بسیاری از کشورهای آفریقایی، تعداد گوشی‌های موبایل بسیار بیشتر از حساب‌های بانکی است. تمام چیزی که شما برای [تبادل] بیت‌کوین نیاز دارید یک گوشی است.

زیمبابوه تنها یکی از کشورهای آفریقایی است که به دلیل تورم وحشتناک به استفاده از این بیت‌کوین (پول دیجیتال)‌ روی آورده است.

زیمبابوه (Zimbabwe)، جایی که ارزش بیت‌کوین پس از جنگ داخلی به بیش از دو برابر ارزش جهانی آن افزایش یافت، کاربرد واقعی بیت‌کوین را به افراد شکاکی چون جیمی دیمون (Jamie Dimon)، الکس وبر (Alex Weber) و سایر افراد شکاک نسبت به ارزهای رمزنگاری شده نشان داد. بیت‌کوین به ارز اصلی افراد مقیم در اقتصادهای در حال زوال تبدیل شده است که به آنها اجازه می‌دهد بدون مراجعه به بانک‌ها، از سرمایه‌های خود در برابر آشفتگی‌های سیاسی محافظت کنند و هنگامی که ارزش پول محلی/ملی به خاطر تورم در حال کاهش است با کاهش سرمایه مواجه نشوند.

هنوز اطلاعات دقیقی در خصوص چگونگی خارج شدن پول دیجیتال از کشورهای صنعتی به مقصد کشورهای در حال توسعه در دست نیست. یکی از دلایل پرطرفدار بودن این وجه دیجیتالی این است که می‌توان آن را به طور ناشناس انتقال داد. اما همانطور که اتفاقات رخ داده در زیمبابوه ثابت کرد، زمانی که اعتماد نسبت به دولت‌ها از بین می‌رود بیت‌کوین (پرطرفدارترین ارز رمزنگاری شده در دنیا) جذاب‌ترین گزینه است.

اندرو میلن (Andrew Milne)، رئیس ارشد بخش سرمایه‌گذاری و یکی از بنیان‌گذاران صندوق پول دیجیتال آلتنا، صندوقی با ۲۲ میلیون دلار دارایی که روی سرمایه‌های رمزنگاری شده سرمایه‌گذاری می‌کند، در این خصوص گفته است:

بیت‌کوین یک بهشت امن برای افرادی در سرتاسر دنیا است که به دولتمردان خود اعتماد ندارند. کشورهای زیادی وجود دارند که مردم در آن‌ها به دنبال دارایی‌هایی هستند که در برابر ورشکستگی بانک‌ها آسیب‌ناپذیر باشند.

زیمبابوه سال ۲۰۰۹، همان سالی که بیت‌کوین بوجود آمد، پول ملی خود را به دلیل تورمی که منجر به چاپ ۱۰۰ تریلیون دلار ارز زیمبابوه‌ای شد، کنار گذاشت. هم‌اکنون مردم این کشور از دلار آمریکا، رند (Rand) آفریقای جنوبی و پول دیجیتال استفاده می‌کنند. مردم از طریق شبکه‌های همتابه‌همتایی (Peer-to-Peer) مشغول خرید و فروش هستند که به به هیچ دولت یا بانک مرکزی‌ای وابسته نیست.

الکس تپ‌اسکات (Alex Tapscott) مدیر ارشد اجرایی نکست‌بلاک گلوبال (NextBlock Global Ltd.)، شرکتی که روی استارتاپ‌های فعال در زنجیره بلوکی (Blockchain) سرمایه‌گذاری می‌کند، در این خصوص گفته است:

تلاش برای کنترل کردن این ارز رمزنگاری شده مانند تلاش برای نگه‌داشتن آب در دست است.

مدیران ارشد بانک های دنیا نسبت به ماندگاری بیت کوین چه می گویند؟

پیش از این مدیران ارشد سه تا از بزرگترین بانک‌های دنیا نسبت به پایداری و ماندگاری بیت‌کوین، پول دیجیتال، اظهار تردید کرده بودند. جیمی دایمن (Jamie Dimon)، مدیرعامل جی‌پی مورگان چیس (JPMorgan Chase and Co.)، پیش‌تر در ماه سپتامبر تهدید کرده بود که در صورت مشاهده سرمایه گذاری بازرگانان جی‌پی مورگان روی این پول دیجیتال شده آن‌ها را اخراج خواهد کرد. الکس وبر  (Axel Weber)، رهبر UBS Group AG، ماه گذشته گفته بود که بیت‌کوین دارای هیچ ارزش ذاتی‌ای نیست چرا که هیچ چیزی از آن پشتیبانی نمی‌کند. تیجن تیام (Tidjane Thiam)، مدیرعامل گروه اعتباری سوئیس (Credit Suisse Group AG)، نیز اوایل این ماه گفته بود:

تنها دلیلی که امروزه بیت‌کوین خرید و فروش می‌شود کسب درامد است، که دقیقاً به همان معنای شک و تردید و حباب اقتصادی است.

مردم مقیم کشورهایی که تورم انباشته سالانه تا بیش از ۸۰۰ درصد دارند و بخصوص مردم زیمبابوه و ونزوئلا (Venezuela) ممکن است با این حرف مخالف باشند. به گفته والنته در آفریقا، تبدیل بیت کوین به ارز محلی، اغلب توسط موسسات محلی و بصورت پوینت‌های تبادل بیت کوین مشابه La Maison یا در ابعاد کوچکتر و توسط افرادی که داری یک گوشی‌همراه و یک کیف پر از پول هستند انجام می‌شود. او می‌گوید:

این کار شبیه یک مرکز تبادل اوراق بهادار است. عملکرد آنها بسیار غیر متمرکز است.

استارتاپ هندی یونوکوین (Unocoin) امکان انتقال دیگر ارزهای بین المللی و دیگر سرویس‌ها بر اساس بیت کوین، پول دیجیتال، را امکان پذیر می‌سازد.

هنوز هم خرید اجناس و خدمات با استفاده از پول دیجیتال شده بسیار سخت است، اما شنیده‌های والنته حکایت از این دارد که فروشگاه‌های زیادی در سرتاسر آفریقا احداث شده‌اند که حاضرند اجناس خود را با بیت‌کوین مبادله کنند.

پیمانکاران در حال تأسیس شرکت‌هایی هستند که قصد دارند به بازارهای بزرگتری خدمات بدهند. بیت‌پسا (BitPesa Ltd.)، یک استارتاپ واقع در کنیا (Kenya)، امکان انتقال ارز‌های بین‌المللی و دیگر سرویس‌ها بر حسب بیت‌کوین را در نیجریه (Nigeria)، تانزانیا (Tanzania) و اوگاندا (Uganda) و کنیا مهیا کرده است. استارتاپ هندی یونوکوین (Unocoin) نیز همین کار را در هند انجام می‌دهد، همچنانکه کوینز پی‌اچ (Coins.PH) نیز همین کار را در فیلیپین انجام می‌دهد.

در خود پاریس نیز چند ساختمان آنطرف‌تر از La Maison خیابانی پر از فروشگاه قرار دارد که روی ویترین تمام آن‌ها نوشته شده است «ما بیت‌کوین قبول می‌کنیم». این فروشگاه‌ها همه چیز می‌فروشند، از وسایل عتیقه گرفته تا لباس‌ طراح‌ها. بیشتر صاحبین این فروشگاه‌ها گفته‌اند که به طور متناوب هر ماه چندین تراکنش بیت‌کوین به آفریقا دارند.

یان رابرت (Yann Robert)، که یک فروشگاه طراحی پوشاک را می‌گرداند، در این خصوص گفته است:

ما در سال گذشته حدوداً ۲۰ معامله یا بیشتر با استفاده از بیت‌کوین داشته‌ایم. خریداران معمولاً از آفریقا هستند، چندتایی از آسیا (چین و ژاپن). آن‌ها بسیار خوشحال هستند، چرا که فروشگاه‌های زیادی بیت‌کوین قبول نمی‌کنند.